1/ Cúc la mã là hoa gì?
Cúc la mã hay còn tên gọi khác là Dương cam cúc, có tên khoa học là Matricaria Chamomilla, thuộc họ Asteraceae (họ Cúc). Đây là loại cây được tìm thấy nhiều ở các khu dân cư khắp châu Âu và vùng ôn đới của châu Á. Tại Việt Nam, cúc la mã mọc ở nhiều nơi, đặc biệt là Tây Nguyên và Đà Lạt.
1.1/ Đặc điểm sinh thái
Cúc la mã là cây thảo hàng năm, chiều cao có thể lên tới 60cm, thân cây mọc thẳng, phân nhánh, màu xanh thẫm, cứng, nhẵn. Lá kép lông chim 2 lần với các thùy lá hình dải nhọn như gai, mặt lá xanh thẫm, nhẵn, cuống lá dài. Cụm hoa hình đầu nằm ở ngọn cuống dài mảnh, đường kính đầu hoa khoảng 1-1,5cm, bên ngoài là 1 vòng đơn các hoa hình lưỡi màu trắng, ở giữa là cụng hoa hình ống màu vàng xếp trên mặt đế hoa phồng lên thành hình nón nhọn khi hoa nở. Quả bế màu vàng trắng, dạng nón ngược, ngoài nhẵn, trong chia thành khía 5 cạnh.
1.2/ Bộ phận dùng
Bộ phận được dùng làm thuốc của Cúc la mã thường là các đầu hoa được phơi hoặc sấy khô
1.3/ Thành phần hóa học
Thành phần chính của cúc la mã là tinh dầu có hàm lượng thay đổi từ 0,2-1,8%. Hàm lượng chamazulen cao (1-1,5%) khi vừa mới cắt xong. Các thành phần tinh dầu khác là (-)𝛂-bisabolol, các acid A và N của bisabolol, một ether cyclic polyen và nhiều carbur. Ngoài ra, đầu hoa còn chứa nhiều flavonoid, umbelliferon, coumarin.
2/ Công dụng của cúc la mã đối với sức khỏe
Cúc la mã có vị đắng, mùi thơm dễ chịu, có tác dụng chống co thắt, long đờm, diệt giun sán, gây trung tiện, lợi tiểu, an thần, sát trùng, chống viêm. Do đó, cúc la mã được ứng dụng nhiều trong cuộc sống và trong y học cổ truyền với nhiều mục đích khác nhau.
2.1/ Lợi ích trong điều trị dị ứng
Tinh dầu cúc la mã được xem là một trong những chất chống dị ứng tự nhiên nhờ chứa các thành phần có đặc tính kháng khuẩn và chống oxy hóa mạnh tác động vào các tác nhân gây dị ứng và bảo vệ cơ thể khỏi các phản ứng dị ứng. Từ lâu đời, tinh dầu cúc la mã đã được sử dụng phổ biến để điều trị sốt nhờ khả năng làm giảm tắc nghẽn và sưng – đây là một bệnh dị ứng theo mùa.
2.2/ Lợi ích đối với sức khỏe tim mạch
Trong cúc la mã có chứa thành phần flavonoid – Đây là một hợp chất hóa học có thể làm giảm các nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch và giảm căng thẳng mạch máu. Tinh dầu Cúc la mã giúp làm dịu thần kinh, thông thoáng mạch máu giúp tuần hoàn ổn định và thông suốt.
2.3/ Ngăn ngừa viêm khớp
Viêm khớp là một bệnh mãn tính do viêm ở khớp và mô cơ gây đau và khó chịu lâu dài. Tinh dầu hoa cúc có khả năng chống viêm tập trung và thâm nhập sâu vào mô khớp, từ đó giúp làm dịu các triệu chứng viêm khớp. Để hỗ trợ giảm đau, có thể thêm tinh dầu cúc la mã vào bồn tắm hoặc xoa bóp lưng, đầu gối.
2.4/ Điều trị một số bệnh ở trẻ em
Trong nhiều thế kỷ, cúc la mã đã được chứng minh có thể làm dịu tình trạng bệnh rối loạn thiếu chú ý (ADD) và rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) ở trẻ em nhờ tính chất làm dịu, an thần. Tinh dầu cúc la mã còn có tác dụng làm dịu các cơn đau răng, tắc nghẽn ngực, đau tai, các cơn đau dạ dày ở trẻ em. Nhiều nghiên cứu cho thấy, tình trạng tiêu chảy ở trẻ được cải thiện nhanh hơn khi sử dụng cúc la mã trong điều trị và không gây tác dụng phụ.
2.5/ Lợi ích trong phòng bệnh ung thư
Cúc la mã chứa một lượng lớn các chất chống oxy hóa – các chất rất có hiệu quả trong phòng chống ung thư. Nhiều nghiên cứu quan sát đối với tinh dầu cúc la mã trong ung thư da, vú, tuyến tiền liệt và buồng trứng cho thấy, tinh dầu cúc la mã gây tác động đến sự phát triển của tế bào ung thư mà gây hại không đáng kể cho các tế bào khỏe mạnh.
2.6/ Lợi ích trong hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa
Tinh dầu cúc la mã chứa các hợp chất Anodyne có đặc tính chống co thắt giúp cải thiện các triệu chứng tiêu chảy, rò rỉ ruột, trào ngược dạ dày thực quản.
2.7/ Chống co thắt
Đặc tính chống co thắt và thư giãn của tinh dầu cúc la mã được ứng dụng trong làm dịu các triệu chứng đau và co thắt tiền kinh nguyệt (PMS). Tinh dầu cúc la mã dùng tại chỗ giúp làm giảm tình trạng chuột rút, căng cơ nhờ đặc tính làm dịu các dây thần kinh.
2.8/ Làm đẹp da
Đặc tính chống viêm, kháng khuẩn của tinh dầu hoa cúc còn được ứng dụng trong việc chăm sóc da. Các đặc tính này giúp chống lại vi khuẩn xâm nhập, thanh lọc máu, tăng cường sức khỏe làn da. Cúc la mã là một phương thuốc tự nhiên giúp điều trị một số tình trạng viêm da như eczema, viêm da và mụn trứng cá. Tinh dầu cúc la mã kháng viêm mạnh giúp giảm các cơn đau tức thời do tình trạng viêm da.
2.9/ Cải thiện giấc ngủ, khắc phục lo âu, trầm cảm
Tác dụng thư giãn, an thần của tinh dầu hoa cúc giúp thư giãn hệ thần kinh giúp đầu óc bớt căng thẳng, mệt mỏi. Do đó, tinh dầu cúc la mã có thể giúp ngủ sâu, ngon giấc hơn. Bên cạnh đó, nó còn giúp làm dịu tình trạng lo âu, trầm cảm, hiếu động thái quá ở một số bệnh nhân mắc các bệnh trầm cảm, rối loạn thần kinh.
2.10/ Tác dụng loại bỏ độc tố
Sudorific trong cúc la mã giúp thúc đẩy cơ thể tiết mồ hôi, làm mát, loại bỏ các yếu tố độc hại ra khỏi cơ thể. Tác dụng này của cúc la mã cũng giúp lưu thông máu và chống oxy hóa.
Cúc la mã có rất nhiều công dụng đối với sức khỏe con người, vì vậy bạn hãy lựa chọn cúc la mã cho cả gia đình bạn như sử dụng các loại trà cúc la mã, tinh dầu hoa cúc hay các sản phẩm sức khỏe khác từ cúc la mã.